آیا متاورس متمرکز فیس بوک تهدیدی برای اکوسیستم غیرمتمرکز موجود است؟

برنامه های متمرکز متاورس فیس بوک باعث نگرانی در جامعه رمزنگاری شده است، اما هنوز دلایل بسیاری وجود دارد که متاورس در آینده به صورت غیر متمرکز در آید.

چند سالی است که مدیران فیسبوک در حال برنامه ریزی و کار برروی متاورس هستند. اما به تازگی  برنامه های جذاب و در حال توسعه این شرکت به موضوع اصلی مورد توجه کاربران و خبرها در سراسر جهان تبدیل شده است. تغییر نام شرکت مادر (فیس بوک)، به متا شاید بزرگترین و جسورانه ترین حرکتی بود که شرکت می توانست انجام دهد. ناگهان، رسانه‌های خبری مملو از مقالات و اخباری مبنی بر شرح این تغییر شدند و وب‌سایت‌های مالی با هیجان در مورد فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این بخش در حال ظهور صحبت می کردند.

با این حال، در بازار کریپتو، عکس العمل به طور قابل‌ ملاحظه ای کمتر بوده است. چرا که چند سالی است که نسخه های غیرمتمرکز متاورس در ارتباط با حوزه کریپتو در حال توسعه هستند. اما، سخت گیری غول‌های فناوری نسبت به حفظ حریم خصوصی کاربران و اطلاعات آنها، تعیین کننده بسیاری از پایه های اصلی بخش بلاک چین و کریپتو است.

با این وجود، توکن‌های متاورس مانند دسنترالند (MANA) و سندباکس (SAND)، پس از انتشار اخبار با هجوم گسترده‌ی کاربران مواجه شدند و در عرض چند روز پس از اعلام فیس‌بوک، پروژه غیرمتمرکز متاورس به نام The Sandbox، حدود 93 میلیون دلار از سرمایه‌گذاران، از جمله Softbank دریافت کرد.

اما حال که هیاهو فروکش کرده است، آیا برنامه‌های این شرکت که قبلاً به عنوان فیس‌بوک شناخته می‌شد، خبر خوبی برای توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و پروژه‌های متاورس در کریپتو است؟ یا متا قادر است  این بخش نوپا را از بین ببرد؟

از فعالیت فیس بوک در متاورس چه میدانیم؟

فیس بوک جزئیات زیادی در مورد آنچه می توان از نسخه متاورس انتظار داشت، منتشر نکرده است. یکی از آنها، یک ویدیوی تبلیغاتی بود که در آن مارک زاکربرگ، بنیانگذار و مدیر عامل شرکت، نمای زیبایی از خود و آواتار متاورسش منتشر کرد.  با این حال، با استناد به مواردی که تاکنون بر اساس سوابق بدست آمده است،  آنچه فیس بوک احتمالاً برنامه ریزی می کند با پروژه های غیرمتمرکز متاورس متفاوت است.

فیس‌بوک در تلاش است تا زیرساخت‌های غیرمتمرکز خود را با راه‌اندازی  ارزهای دیجیتال پی ریزی کند. دیم(Diem) یا لیبرا(Libra)، ارزی است که توسط شبکه‌ای مجاز از شرکت‌های متمرکز اداره می‌شود. دیوید مارکوس، که سرپرستی دیم را بر عهده دارد، تأیید کرده است که این پروژه و فیس بوک، تولید NFT های یکپارچه شده با Novi (کیف پول سازگار با Diem) را در نظر دارند.

بر این اساس، می توان گفت متاورس فیس بوک دارای یک اقتصاد متمرکز حول ارز دیم است، با دارایی های مبتنی بر NFT که در شبکه مجاز Diem تولید می شود.

بزرگترین تفاوت بین متاورس فیس بوک و پروژه های متاورس کریپتو این است که دومی بر اساس فناوری بلاک چین باز و بدون مجوز عمل می کند. هر توسعه‌دهنده‌ای می‌تواند یک برنامه متاورس بر روی یک بلاک چین باز بسازد و هر کاربری می‌تواند املاک مجازی خود را به دست آورد و با دارایی‌های مجازی درگیر شود.

یکی از بزرگترین مزایای سیستم غیرمتمرکز و باز این است که کاربران می توانند بدون مانع به متاورژن های مختلف ورود و بین آنها حرکت کنند. برنامه های تعاملی، اصطکاک بین بلاک‌چین‌ها را کاهش می‌دهند و به دارایی‌هایی مثل ارزهای دیجیتال، استیبل کوین‌ها، توکن‌های کاربردی، NFTها و… اجازه حرکت بین زنجیره‌ها را می دهند.

مهم‌ترین سوال در مورد برنامه‌های آینده فیس‌بوک این است که این شرکت تا چه حد بر روی قابل تعامل بودن متاورس تمرکز کند و دارایی‌های متاورس با دارایی‌های منتشر شده در غیر فیسبوک (کریپتو) قابل تعویض باشد.

از دیدگاه متاورس غیرمتمرکز، این امر خوشایند نیست، اما بهرحال پایگاه کاربران جهانی متا از کریپتوها تازه کارتر است. به گفته رابی فرگوسن، یکی از بنیانگذاران Immutable (یک پلتفرم لایه دو برای NFT ها):

حتی اگر متا تصمیم به دنبال کردن یک اکوسیستم بسته (متمرکز) داشته باشد، باز هم به این مساله مهم که  آینده از آن زیرساخت‌های دنیای دیجیتال خواهد بود، باور دارد.

تمرکز مهمترین عامل محدودکننده

بر اساس این واقعیت که Diem در حال حاضر یک سیستم بسته است، به نظر می رسد که متاورس فیس بوک نیز یک اکوسیستم بسته باشد که امکان تعامل مستقیم و آسان با متاورژن های غیرمتمرکز را نمی دهد. این رویکرد با اهداف انحصاری شرکت مطابقت دارد، اما پتانسیل رشد NFT های ایجاد شده توسط فیس بوک و امکان ارزشمند شدن آنها در دنیای واقعی را محدود می کند.

علاوه بر این، همانطور که Nick Rose Ntertsas مدیرعامل و بنیانگذار بازار NFT Eternity Chain اشاره کرد، کاربران از متمرکز بودن فیس بوک خسته شده اند. وی در گفتگو با کوین تلگراف افزود:

در این بین، پذیرش کریپتو پنج برابر افزایش یافت و نظرسنجی‌های عمومی در سرتاسر جهان بی‌اعتمادی فزاینده به پلت‌فرم‌های فناوری متمرکز را نشان داد. رمز ارزها و بلاک چین از نظر حفاظت از حریم خصوصی، فعال کردن تراکنش‌های همتا به همتا، و شفاف بودن در رتبه بالاتری قرار گرفتند.

  Diem توسط رگولاتورها قبل از راه اندازی آن محدود شده است. صرف نظر از اینکه Diem در نهایت چگونه می تواند در یک متاورس فیس بوک استفاده شود، قانونگذاران به وضوح اعلام کرده اند که Diem بعلت ماهیت متمرکز آن، در سیستم مالی موجود مورد استقبال قرار نمی گیرد.

بنابراین بدیهی است که  متاورس بسته فیس بوک تا حدی محدود خواهد شد که جایگاه  آن کاملا با آنچه پروژه های متاورس غیرمتمرکز در تلاش برای رسیدن به آن هستند متفاوت خواهد بود.

در همین حال، پلتفرم های دیجیتال غیرمتمرکز در حال تولید و پیشرفت هستند. آیا این خطر وجود دارد که پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک چین قربانی سرنوشتی مانند اینستاگرام و واتس‌اپ شده و توسط متا بلعیده شوند؟ سباستین بورگت، یکی از بنیانگذاران و مدیر عامل سندباکس  معتقد است که پروژه های غیرمتمرکز می توانند رویکرد متفاوتی داشته باشند:

معمولاً، فناوری‌های بزرگ در حاشیه قرار می‌گیرند و تازه واردها برای  گرفتن ارتباطات و سهم بیشتر در بازار وارد مبارزه  می شوند. اما این استراتژی تنها در صورتی کار می کند که استارت آپ ها فروش خوبی داشته باشند و انگیزه اقتصادی قوی وجود داشته باشد. دقیقاً به همین دلیل است که وب 3.0 بسیار قدرتمند است، زیرا پلتفرم و کاربران را وادار به ساخت پلتفرمی مستقل  می کند که کاربر مالک آن باشد.

متاورسی که توسط غول های فناوری اداره میشود

فیس‌بوک به جای تلاش برای تسلط بر کریپتو، ممکن است تصمیم بگیرد که با متاورس‌ها، بازی‌ها و پروتکل‌های مالی رمزنگاری‌شده تلفیق شود که این مسئله با توجه به مقیاس کاربران فیس بوک،  می تواند باعث  تحول فضای رمزنگاری شود.

بنابراین، آیا ممکن است سناریویی وجود داشته باشد که کسی بتواند دارایی های NFT را بین متاورس فیس بوک و شبکه غیر متمرکز متاورس ها جابجا کند؟ دارایی های NFT صادر شده توسط فیس بوک را در صرافی غیر متمرکز یا دی اکس بفروشد؟ یا یک بیپل 69 میلیارد دلاری را به متاورس فیسبوک وارد کند تا در یک گالری مجازی به نمایش گذاشته شود؟

این امر بعید به نظر می رسد، چون مستلزم تغییر اساسی در خط مشی فکری فیس بوک است. نگرانی‌های نظارتی، ارزیابی ریسک و نگرش فیس‌بوک نسبت به رقبا، فاکتورهای محدودکننده‌ی مهمی بر سر راه  استفاده از فرصت های اقتصادی بوجود آمده است.

محتمل‌ترین نتیجه تلاش فیس‌بوک برای تعامل با شرکت‌های متمرکز فناوری و مالی است تا باعث بالا رفتن ارزش متاورس خود شود. مایکروسافت پیشتر حمله خود را به متاورس شروع کرده است، اما شاید نه به عنوان یک رقیب مستقیم برای آنچه فیس بوک در تلاش است به دست آورد. متاورس مایکروسافت در مقایسه با رویکرد (VR (virtual reality محور فیس بوک، بر تقویت تجربه “تیم ها” متمرکز است.

اما احتمال دارد که این دو شرکت  پلتفرم های متاورس خود را برای تسریع در پیوستن به رقبای غیر متمرکز ادغام کنند. به هر حال، تلاش اولیه فیس بوک برای راه اندازی لیبرا دربرگیرنده دیگر شرکت های بزرگ فناوری و مالی بود.

استفاده از فرصت ها

همانطور که لیبرا تبلیغات زیادی ایجاد کرد، که در نهایت توسط رگولاتوری ها به پایان رسید، به نظر می‌رسد که توسعه متاورس فیس‌بوک با توجه به تاثیرش بر ارزهای دیجیتال، همانقدر جنجال برانگیز باشد.

رگولاتوری ها و قانون گذاران مانع این هستند که فیس‌بوک  درگیر مسایل پولی یا امور مالی شود و در نتیجه این شرکت فعلا  به برنامه های منبع باز و غیرمتمرکز تمایلی نشان نمی دهد. با این حال، تاثیر مثبتی که لیبرا بر ارزهای دیجیتال داشت، جنبه تبلیغات آن بود. Ntertsas معتقد است که این مورد به تنهایی برای تقویت بخش  NFT غیرمتمرکز  کافی است و توضیح می دهد:

برنامه‌های متا باعث افزایش بهره‌وری تولید و استخراج‌کنندگان NFT می‌شود. NFT ها می توانند به عنوان کالاهای متاورس مورد استفاده قرار گیرند، از ابزارهای پوشیدنی گرفته تا هنر، کلکسیون ها و حتی نمادهای وضعیت، کاربرد NFT ها بینهایت و در حال افزایش است.

از این رو، فرصت‌های زیادی برای پروژه‌های متاورس غیرمتمرکز وجود دارد تا در کانون توجه قرار گیرند و نشان دهند که چگونه برنامه های غیرمتمرکز در حال پیشی  گرفتن از فیس‌بوک در حال توسعه هستند. بورگت از جوامع خواسته که از این فرصت استفاده کنند و اعلام کرد:

اکنون زمان آن فرا رسیده است که چشم انداز خود را نسبت به متاورس باز، غیرمتمرکز و کاربر محور چند برابر کنیم. همچنین باید برای توضیح مزایای این امر نسبت به آنچه فیس بوک تاکنون ارائه کرده، زمان و پول صرف کنیم.

منبع: کوین تلگراف