گس اتریوم چیست و به چه منظور استفاده می شود؟

اتریوم یک شبکه منبع باز است که به منظور تامین قدرت برنامه های غیر متمرکز طراحی شده است. یک ویژگی منحصر به فرد به نام گس (Gas) وجود دارد که اگر اتریوم را به عنوان یک رایانه جهانی در نظر بگیریم، به عنوان سوخت برنامه ها و و معاملات این رایانه عمل می کند. از این رو این پارامتر یکی از برجسته ترین جنبه های شبکه اتریوم محسوب می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم و ماهیت گس اتریوم آشنا کنیم و به بررسی کاربرد آن بپردازیم. 

گس اتریوم چیست؟

گس اتریوم هزینه ای است که کاربر برای پردازش تراکنش در شبکه بلاک چین اتریوم می پردازد. هزینه گس  با اتر که واحد اتریوم است پرداخت می شود، اما چون قیمت هر گس بسیار پایین است آن را با واحد کوچکتری به نام “gwei” نمایش می دهند. ارزش هر gwei که تحت عنوان nanoether هم شناخته می شود برابر با ETH  0.000000001 است. 

وقتی برای تایید یک تراکنش گس پرداخت میکنید به این منظور است که انرژی مورد نیاز برای تایید اعتبار آن معامله در اتریوم را پرداخت کنید. از آنجا که شبکه اتریوم یک سیستم اثبات کار (POW) است، این محاسبه در حال حاضر با استفاده از ماینر ها انجام می شود که از سخت افزار خاصی برای پردازش و تایید بلوک های اتریوم استفاده می کنند و در ازای خدماتی که ارائه می دهند هزینه تراکنش و پاداش را دریافت می کنند. 

نکته لازم به ذکر آن است که با راه اندازی لایه دوم اتریوم، بلاک چین ان بر اساس الگوریتم اثبات سهام (POS) شروع به فعالیت می کند که این تغییر استخراج ارز اتریوم را برای ماینر ها دشوار می کند. در نتیجه سرمایه گذاران اتریوم برای دریافت پاداش و هزینه Gas رقابت می کنند. 

علاوه بر این فعالیت های مختلف در اتریوم هزینه سوخت متفاوتی دارد. به عنوان مثال ارسال مستقیم ارز اتریوم یا توکن Erc-20 از یک کیف پول به کیف پول دیگر بسیار ارزان تر از انجام معاملات پیچیده تر با قرارداد های هوشمند یا پردازش یک متا تراکنش می باشد. به بیان ساده هزینه Gas مطابق با پیچیدگی فعالیت های زنجیره ای افزایش می یابد. 

به چه دلیل وجود گس الزامی است؟

همانطور که در بخش های بالا اشاره کردیم پردازش معاملات در شبکه اتریوم نیاز به قدرت محاسباتی دارد و گس هزینه ای است که برای ارائه این قدرت محاسباتی به ماینرها پرداخت می شود. 

همچنین هزینه های سوخت در حفظ امنیت شبکه بلاک چین اتریوم نقش مهمی ایفا می کند. پیوستن هزینه به هر تراکنش از ارسال تراکنش های بیهوده و ایجاد بلاک های تصادفی جلوگیری می کند. 

هزینه گس چطور محاسبه می شود؟

پرداخت هزینه سوخت یا کارمزد تراکنش از زمان پیدایش اتریوم وجود داشته است. پس از انجام هارد فورک لندن و اجرای EIP-1559 در اوایل آگوست 2021 روش جدید در نظر گرفته شده است که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت اما ظاهرا در حال حاضر تنها 1 درصد از کل تراکنش های شبکه اتریوم از آن استفاده می کند. 

به طور کلی دو عامل بر هزینه هر معامله تاثیر می گذارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

قیمت گس در زمان انجام معامله 

هزینه سوخت اتریوم به طور مداوم تغییر می کند و تعداد زیادی وب سایت وجود دارند که میتوانید قیمت فعلی آنها را بررسی کنید. در بازه های زمانی مختلف قیمت گس متغیر است و تاکنون از 6 gwei تا بالاترین حد یعنی عدد 2000 gwei هم مشاهده شده است. 

بنابراین متغیر بودن این هزینه وابسته به آن است که شبکه اتریوم تا چه اندازه شلوغ است. به این منظور که هر چه تعداد تراکنش ها بالا باشد و شبکه اتریوم شلوغ تر باشد، این قیمت افزایش می یابد. 

کاربران هنگام بررسی هزینه سوخت تراکنش ممکن است با 3 یا 4 قیمت مواجه شوند که براساس پارامترهایی سرعت معامله را تعیین می کند. این پارامتر ها عبارتند از : عملکرد سریع – سرعت – رعایت استانداردها.

جای تعجب نیست که هر چقدر معامله سریعتر انجام شود هزینه بیشتری پرداخت خواهید کرد و این تفاوت قیمت بسیار چشمگیر است. از این رو به معامله گران توصیه میشود هنگامی که قیمت به سرعت در حال نوسان است از گزینه بالاترین هزینه استفاده کنند تا تراکنش به سرعت انجام شود. از سوی دیگر زمانی که بازار ارام است میتوانید از سرعت استاندارد یا کند استفاده کنید و برای تایید تراکنش کمی منتظر بمانید. 

میزان گس مورد نیاز برای انجام یک تراکنش

عامل دوم میزان گاز مورد نیاز برای هر معامله معین است. برای جا به جایی ارز اتریوم و انجام ساده ترین معامله به حداقل سوخت نیاز دارید اما برای انجام معاملات پیچیده تر و خرید سایر توکن ها از قرار داد های هوشمند به گس بیشتری نیاز دارید. همچنین لازم به ذکر است برخی از معاملات نیاز به مراحل متعدد دارد که هر کدام از آنها به مقدار مشخصی سوخت نیاز دارد. به عنوان مثال اگر شما قصد داشته باشید ارز چین لینک را از پلتفرم غیر متمرکز یونی سواپ (Uniswap) خریداری کنید در اولین مرحله میتوانید برای خرید تتر اقدام کنید سپس با تبدیل تتر به ETH میتوانید در این صرافی ارز چین لینک خریداری کنید. 

گس لیمیت

هزینه سوختی که معامله گران مایل به پرداخت آن در هر تراکنش هستند گس لیمیت نامیده می شود.

اگر مقدار واقعی هزینه سوخت مصرفی کمتر از حد تعیین شده باشد باقیمانده آن به شما بازگردانده می شود. اما اگر از حد تعیین شده پایین تر باشد یا نمی توانید تراکنش را انجام دهید یا روند انجام تراکنش با شکست مواجه می شود و این هزینه را از دست خواهید داد.

این امر به ویژه هنگام تلاش برای خرید یک توکن در زمانی که شبکه شلوغ است و قیمت به سرعت در حال تغییر میباشد، بسیار خطرناک است.

آینده هزینه های گس اتریوم 

پس از مشاهده اینکه چگونه ازدحام شبکه میتواند منجر به افزایش قیمت سوخت اتریوم شود ممکن است این سوال برای شما پیش آید که برای کاهش هزینه ها چه اقدامی صورت می گیرد؟ خبر خوب آن است که در حال حاضر پیشرفت ها و تغییراتی در شبکه اتریوم ایجاد شده است که در حال توسعه می باشد و با نام Ethereum 2.0 شناخته می شود.

یکی از ویژگی های اصلی ETH 2 با تکرار قابلیت های شبکه اصلی اتریوم از بین بردن هزینه های اضافی است. با این وجود قابلیت پردازش افزایش می یابد و انتظار می رود که شبکه اتریوم کارایی بیشتر و سرعت پردازش بالاتری داشته باشد. با انتقال به سیستم اجماع اثبات سهام کاربران و ماینر ها با کاهش هزینه ها از نظر فنی با سود بیشتری به کسب درآمد می پردازند و این امر میتواند به پیشرفت در مقیاس پذیری بلاک چین آن کمک کند.