فاندینگ ریت (Funding Rate) و اثر آن بر قیمت ارزهای رمزپایه

امروزه اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتال بسیار گسترده هستند و اگر قصد فعالیت در این بخش را دارید باید تا حد ممکن با این مفاهیم آشنایی داشته باشید. یکی از این موارد اصطلاح فاندینگ ریت (Funding Rate) است. در یک جمله کوتاه نرخ بودجه به معنای مقدار دارایی است که افراد به دلیل اختلاف قیمت ایجاد شده در معامله، پرداخت یا دریافت می کنند. فاندینگ ریت نقش مهمی در معامله ی قراردادهای آتی (future Contract) دارد. در ادامه برای درک بیشتر این مفهوم با ما همراه باشید. 

فاندینگ ریت یعنی چه؟

در واقع نرخ بودجه (Funding Rate)، شاخصی است که بر اساس آن، معامله‌گرانی که در بازار معاملات اوراق قرارداد آتی دائمی دارای معامله باز هستند، پیوسته متناسب با پوزیشن خود مبلغی را دریافت و یا پرداخت می‌کنند. معیار این پرداخت و دریافت ها اختلاف قیمت یک رمز ارز در دو بازار فیوچرز و نقدی است و تریدر بسته به وضعیت بازار در زمانی مشخص ممکن است مجبور به پرداخت فاندینگ ریت شود و در بازه ای دیگر، بر اساس Funding Rate، مبلغی را دریافت کند. لازم به ذکر است که واحد استاندارد محاسبه نرخ بودجه بر اساس درصد است.

فاندینگ ریت در بازار ارزهای رمزپایه، باعث جلوگیری از واگرایی مداوم قیمت در دو بازار آتی و نقدی می شود. با توجه با ماهیت نوسانی بازار ارز دیجیتال این شاخص اصول در روز چند بار محاسبه شده و ممکن است با توجه به شرایط بازار متغیر باشد.  صرافی بایننس، این بازه زمانی را برای محاسبه نرخ فاندینگ ریت 8 ساعت در نظر می گیرد. در نتیجه این معیار در بخش فیوچرز این صرافی هر 8 ساعت یک بار محاسبه می شود و متغیر است. بعد از هر بار محاسبه عدد مربوطه در محل مشخص شده نشان داده می شود تا زمان بروزرسانی بعدی.

بطور کلی فان نرخ بودجه منعکس کننده احساسات کلی تریدرهای بازار نیز هست، زیرا نشان دهنده زمان و قیمتی است که معامله گران وارد قراردادهای دائمی شده اند. در پلتفرم صرافی ها این شاخص برای همه قابل رویت است و گاهی معامله گران برخلاف روند مشخص شده در نرخ بودجه، پوزیشن می گیرند و همین امر باعث به حداقل رسیدن اختلاف قیمت بازار فیوچر و نقدی (اسپات)، بوسیله خود کاربران شبکه می شود.

نحوه محاسبه فاندینگ ریت 

فاندینگ ریت یا نرخ تامین مالی، در برگیرنده دو مولفه اساسی است: 

• نرخ بهره (Interest Rate): می دانیم قراردادهایی که در صرافی‌های رمزارز ها بسته می‌شود، دو واحد ارزی دارند، واحد ارزی پایه (Base currency) مانند بیت‌کوین و واحد ارزی موسوم به کوت (Quote currency) مانند دلار. این نرخ بهره از نرخ‌ بهره بین این دو واحد ارزی تبعیت میکند. در صرافی مانند صرافی بایننس که این نرخ هر ۸ساعت یکبار آپدیت می‌شود، نرخ بهره ثابت و معادل ۰.۰۱ است. هر روز شامل سه دوره ۸ساعته است پس نرخ بهره روزانه در این صرافی حدود ۰.۰۳ است. البته در این مورد استثنا هم وجود دارد، به عنوان مثال این نرخ برای جفت ارز بایننس/تتر صفر است.

• پرمیوم (Premium): پرمیوم نیز شاخصی است که بر اساس اختلاف قیمت بین بازار فیوچرز و قیمت مارک (Mark Price) یا اسپات محاسبه می‌شود. قیمت مارک معیار محاسبه قیمت برای سود و زیان و نقدشوندگی معامله است. در زمان نوسانی و بی ثبات بودن بازار قیمت بین بازار فیوچرز و بازار اسپات احتمالا متفاوت است. در چنین شرایطی، با بالا رفتن اختلاف قیمت بین این دو بازار، نرخ پرمیوم نیز افزایش خواهد یافت و عکس آن نیز در زمان ثبات بازار اتفاق می افتد.

در ادامه برای واضح تر شدن موضوع به تعریف دو مفهوم زیر می پردازیم.

فاندینگ ریت مثبت

اگر ارزش ارزهای معامله شده در قرارداد آتی بیشتر از قیمت اسپات باشد، شاخص نرخ بودجه مثبت خواهد شد. در این حالت، تریدری که پوزیشن لانگ گرفته است، باید مبلغ محاسبه شده فاندینگ ریت را به فروشنده بپردازد.

فاندینگ ریت منفی

در مقابل در صورت کمتر بودن ارزش دارایی‌های قرارداد آتی نسبت به قیمت اسپات، این شاخص منفی می‌شود و معامله‌گرانی که در موقعیت شورت هستند، باید نرخ بودجه را به خریداران بپردازند.

در این بین باید به یک نکته توجه کرد که فاندینگ ریت به صورت همتابه‌همتا (peer to peer) پرداخت می‌شود. یعنی طرفین معادله بدون نیاز به شخص ثالث و صرافی با هم ارتباط دارند و مبادله مالی بین آنها مستقیم صورت می‌گیرد. در نتیجه این تراکنش بدون هیچ هزینه ای از جانب صرافی انجام خواهد شد.

رابطه فاندینگ ریت با بازار گاوی و خرسی

گفتیم که شاخص فاندینگ ریت بیان‌گر احساسات تریدرها در بازار و شرایط حاکم بر آن است. در نتیجه تاثیر زیادی در معاملات آتی خواهد داشت. میدانیم که طبق رفتار و عملکرد فعالان بازار ارز دیجیتال تعیین کننده روند گاوی یا خرسی بازار است. 

حال اگر در یک بازه زمانی خاص تریدرها پوزیشن های فروش سنگین داشته باشند باعث کاهش و حتی منفی شدن نرخ بودجه می شوند و به این حالت بازار خرسی می گوییم. در مقابل اگر در طول زمان معین معامله گران موقعیت های خرید بزرگ گرفته باشند، فاندینگ ریت مثبت شده و در نتیجه کارمزدی از خریداران دریافت نخواهد شد. این شرایط موسوم به بازار گاوی است.

تشخیص کف های بازار با شاخص فاندینگ ریت

برای شناسایی کف های بومی باید چندین نمودار بومی را با هم ترکیب کرده و پایین ترین موقعیت فاندینگ ریت را نسبت به وضعیت حال بازار بررسی کرد. هنگامی که کف های بومی را شناسایی می کنید در واقع مناطقی که در آنها اعتماد معامله گران بازار به قیمت ارزها بیشتر است و خرید با اهرم (leverage) پایین در آنها صورت می گیرد را تشخیص داده اید.

گاهی اوقات در این نواحی شاخص ترس و طمع نیز به نفع گزینه ترس است و ورود به پوزیشن خرید محتمل تر است و اصولا شاخص نرخ بودجه در این زمان، زیر 0.5% است.

اعداد اعلام شده در بررسی های فوق بر اساس صرافی بایننس اعلام شده است و رابطه با صرافی های دیگر ممکن است متفاوت باشد زیرا نقدینگی در بخش اسپات صرافی ها با هم متفاوت است.

شاخص Funding Rate و اهمیت آن برای تریدرها

اغلب تریدرها در معاملات خود از اهرم استفاده می کنند. لازم است بدانید که فاندینگ ریت متاثر از اهرم استفاده شده در پوزیشن خواهد بود، یعنی در صورتی که  تریدر پوزیشنی با اهرم 50 داشته باشد، نرخ بودجه او نیز 50 برابر خواهد بود. در نتیجه در لوریج های بالا سود و ضرر حاصل از این نرخ بالاتر خواهد بود. پس لازم است که معامله گران حتما در استراتژی های معاملاتی خود نرخ فاندینگ ریت را لحاظ کرده و پیوسته آن را زیر نظر داشته باشند.

ماهیت طراحی این شاخص ترغیب کاربران به گرفتن پوزیشن هایی برخلاف احساسات و روند حاکم بر بازار است تا در نهایت باعث به حداقل رساندن اختلاف قیمت بین بازار فیوچرز و اسپات شوند.

همبستگی فاندینگ ریت با احساسات حاکم بر بازار

بررسی عملکرد تاریخی بازار نشان داده که نرخ بودجه ارزهای دیجیتال با روند کلی دارایی ها رابطه مستقیم دارد، بدین معنی که فاندینگ ریت بر بازارهای اسپات حکمرانی نمی‌کند. نمودار زیر نشان دهنده همبستگی بین فاندینگ ریت و قیمت‌ بیت کوین در یک بازه زمانی۳۰ روزه است:

همان‌طور که در نمودار بالا میبینید، در طول 20 روز ابتدای سال 2020 قیمت بیت کوین افزایش چشمگیری داشت و به دنبال آن فاندینگ ریت نیز دو برابر شده است. افزایش نرخ بودجه باعث تشویق معامله‌گران به گرفتن موقعیت لانگ در قراردادهای فیوچرز می شود و در نتیجه قیمت‌ها طبق بازار اسپات متعادل خواهند شد.

مقایسه فاندینگ ریت در پلتفرم‌های ارز دیجیتال

اصولا تمایل معامله‌گران به انجام معاملات فیوچرز در پلتفرم هایی با فاندینگ ریت پایین است تا این نرخ اثر کمتری بر محاسبات مربوط به معامله آن‌ها داشته باشد. در نمودار زیر یک مقایسه کلی از فاندینگ ریت معاملات آتی بیت کوین در صرافی‌های معتبر دنیا ارائه داده‌ شده است:

به طور متوسط شاخص فاندینگ ریت برای صرافی ها، حدود 0.015 درصد در نظر گرفته می شود. اما به دلیل متغیر بودن، این شاخص نمی تواند به عنوان معیاری برای گرفتن موقعیت شورت یا لانگ مورد استفاده قرار گیرد.

طبق آمار وب‌سایت اسکیو، عملکرد تاریخی فاندینگ ریت در فیوچرز صرافی بایننس کمتر از متوسط این بازار و حدود ۰/۰۰۹۴ درصد، بوده است یعنی یک تریدر ۹/۶ دلار برای یک موقعیت ۱۰۰۰۰۰ دلاری در بایننس فیوچرز باید پرداخت کند، در صورتی که در پلتفرم‌های دیگر، فاندینگ ریت می‌تواند ۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر باشد.

جمع‌بندی

نرخ تامین مالی یا فاندینگ ریت در بازار ارزهای رمزپایه، نقش بسیار مهمی در معاملات اوراق قرارداد آتی دائمی دارد. اغلب صرافی‌های ارائه‌دهنده این معاملات، از این معیار برای کم کردن اختلاف قیمت معاملات در بازار فیوچرز و اسپات استفاده می‌کنند. نرخ بودجه بسته به احساسات حاکم بر بازار و علاقمندی تریدرها به گرفتن پوزیشن‌های لانگ یا شورت، متغیر است.

بعلاوه این نرخ و نحوه محاسبه آن بسته به پلتفرم معاملاتی مورد استفاده در صرافی‌های مختلف، متفاوت است. در نتیجه کاربرانی که میخواهند در بازارهای فیوچرز دائمی معامله کنند، بهتر است صرافی را انتخاب کنند که پایین ترین میزان فاندینگ ریت را داشته باشد.

سؤالات متداول