استاندارد ERC1155 چیست و توکن ERC1155 چه کاربردی دارد؟

استاندارد ERC1155 نوعی دیگر از استاندارند های شبکه اتریوم برای ساخت توکن می باشد. شبکه اتریوم استاندارد ها و قوانین مختلفی را دارا می باشد که هر کدام از آنها کاربرد خاص خود را دارند. معروف ترین استاندارد در شبکه اتریوم استاندارد ERC-20 است. یکی دیگر از شبکه های معروف اتریوم، استاندارد ERC-721 می باشد که توکن های تعویض ناپذیر (NFT) هم بر روی همین شبکه پیاده سازی می شوند. به طور کلی می توان گفت که اگر بخواهیم ویژگی های دو استاندارد رایج شبکه اتریوم، یعنی ERC20 و ERC721 را با هم ترکیب کنیم، به استاندارد ERC 1155 خواهیم رسید. در ادامه این مطلب به توضیح بیشتر در مورد نحوه کار و موارد استفاده از توکن ERC1155 خواهیم پرداخت.

دلیل تعریف استاندارد ERC-1155

شبکه های بلاک چین مختلف، برای چارچوب بندی بهتر و ایجاد نظم و هماهنگی بیشتر در زنجیره خود، قوانین و استاندارد هایی را تعریف می کنند. این چارچوب تعیین شده، علاوه بر افزایش سطح کیفی شبکه، موجب ارتقاء امنیت آن هم می شود.

در شبکه اتریوم هم این موضوع مطرح است. چرا که اتریوم در اکوسیستم خود برای برخی فعالیت های خاص، از برنامه های غیر متمرکز (Dapps) پشتیبانی می کند. حال با توجه به همین فعالیت های خاص، ممکن است آن برنامه مورد نظر به تولید توکن هایی احتیاج داشته باشد که بتواند آن را مانند یک ارز، استفاده کند و یا آن را نماینده برخی دارایی های دیگر مانند طلا قرار دهد.

ارزش این توکن ها به قابلیت ذخیره آنها در کیف پول های ارز دیجیتال و مبادله در صرافی های این عرصه می باشد. کیف پول های شناخته شده تر و صرافی های بزرگ، در پی گسترش تبادلات سیستمی، از این قوانین طراحی شده در شبکه اتریوم پیروی می کنند تا با اطمینان بتوانند از توکن هایی که مبنا بر این قوانین و استاندارد ها ارائه شده اند، پشتیبانی کنند.

بنابراین در یک بیان کلی، استاندارد ERC1155 (مانند سایر اسناد شبکه اتریوم) مجموعه ای از دستورالعمل ها را مشخص می کند که به کمک آن افراد می توانند به ساخت توکن های مناسب و سازگار با اپلیکیشن های خود بپردازند.

جالب است بدانید که از این استاندارد، با نام استاندارد ساخت توکن گیمینگ ERC1155 هم یاد می شود.

توکن گیمینگ ERC1155

به کمک استاندارد ERC 1155 می توان به ساخت توکن های تغییر پذیر، نیمه تغییر پذیر و تغییر ناپذیر در یک توکن واحد پرداخت که همین ویژگی، مزیتی به استاندارد ERC1155 در مقابل استاندارد ERC20 و ERC721 اضافه می کند.

این استاندارد توسط شرکت Enjin ساخته شده است و به دلیل پیاده سازی آن بر روی شبکه اتریوم، توکن های مبتنی بر استاندارد ERC1155 می توانند با امنیت مناسب، خرید و فروش شوند.

قابلیت ایجاد توکن های پرکاربرد قابل تعویض نظیر بایننس کوین (BNB) و توکن های غیر قابل تعویض (NFT)، در این استاندارد وجود دارد.

توکن های تعویض پذیر، می توانند با دیگر توکن های مشابه جایگزین شوند و هویت خاصی از خود ندارند؛ درست مثل زمانی که توکن ها مانند ارز ها با یکدیگر معامله می شوند. اما توکن های غیر قابل تعویض (Non Fungible Tokens) قابل جایگزینی نیستند و هویت آنها کاملاً مشخص است. چرا که نماینده نوعی دارایی خاص مانند یک اثر هنری در بلاک چین می باشند.

اما در صنعت بازی سازی، بهره بردن از ERC20 و ERC721 برای آن دسته از توسعه دهندگانی که برای کد نویسی بازی های خود از اکوسیستم مبتنی بر بلاک چین استفاده می کنند، کافی نمی باشد. چرا که بازی ها از هر دو نوع توکن های قابل تعویض و غیر قابل تعویض  استفاده می کنند.

عملکرد استاندارد ERC1155 در گیمینگ

اگر بخواهیم توکن های ERC1155 را در یک بازی بهتر درک کنیم، می توان اینگونه مثال زد که یک جعبه کمک های اولیه تعویض یا تغییر پذیر می باشد. لباس هایی که به عنوان سکرت (Secret) در بازی قرار دارند نیمه تغییر پذیر و اسلحه های خاص، تعویض ناپذیر می باشند.

کد نویسی در استاندارد ERC1155 برای هر توکن به صورت مشترک است. بدین معنی که مانند ERC721 نیاز به کد منحصر به فرد برای هر توکن نیست. این کد مشترک توکن ها، با یک شناسه مشخص، در یک قرارداد هوشمند مرکزی نیز ذخیره می شود و توسط دیگر قرارداد های هوشمند می توان به آن اشاره کرد و بدین ترتیب، کد های قرارداد هوشمند مرکزی، قابلیت استفاده دوباره را پیدا خواهند کرد.

استفاده از این روش در نهایت منجر به صرفه جویی GAS استفاده شده برای پردازش چند مرتبه ای کد می شود و دیگر نیازی به نسخه برداری از کد های تکراری نخواهد بود.

کاربرد استاندارد ERC1155

خیلی ها بر این باورند که کاربرد استاندارد ERC1155 تنها در گیمینگ می باشد اما این تصور اشتباه است و این استاندارد به هر دو شکل تغییر پذیر و تغییر ناپذیر در دنیای واقعی هم کاربرد دارد.

یکی از پر سر و صدا تری نمونه ها، اثر هنری دیجیتال است که نماینده ارزش یک دارایی منحصر به فرد می باشند. برای مثال، تصویر پیکسلی CryptoPunk که با قیمت بسیار بالایی به فروش رسید. همچنین آثار هنری غیر انحصاری هم وجود دارند که می توانند توسط هر کس خریداری و  یا حتی دوباره ساخته شوند.

بدین ترتیب، یک اکوسیستم مبتنی بر اتریوم تمام الزامات برای ساخت توکن های تغییر پذیر، نیمه تغییر پذیر و غیر قابل تغییر را با استفاده از استاندارد ERC1155 فراهم میکند.

انواع توکن ها در استاندارد ERC-1155

توکن های استاندارد ERC 1155 شامل انواع نامبرده میباشد:

توکن تغییر پذیر (Fungible Tokens)

منظور از توکن های تغییر یا تعویض پذیر، همان توکن های بومی پلتفرم های مختلف می باشد. یکی از بزرگترین مزایای استاندارد ERC1155 در مقابل ERC20 این است که به کمک یک قرارداد، می توان به ایجاد توکن های متفاوت دیگر پرداخت. این استاندارد برای صرفه جویی اقتصادی در برنامه های چند توکنی بسیار مناسب است.

توکن نیمه تغییر پذیر (Semi-Fungible Tokens)

نوع جدیدی از توکن که فقط تا قبل از این که نقد شوند قابل تغییر یا تعویض می باشند. مانند بلیت یک کنسرت. زمانی که این توکن ها نقد شوند دیگر فاقد ارزش بوده و نمی توان به آن به عنوان یک توکن نگاه کرد. به عنوان مثال، یک توکن خاص برای خرید از یک فروشگاه، قابل تعویض تلقی می شود، اما فقط تا قبل از این که آن توکن نقد شود. به همین دلیل به آن ها نیمه تغییر پذیر گفته می شود.

توکن تغییر ناپذیر (Non Fungible Tokens)

این توکن ها همان NFT ها هستند که می توانند به شکل های گوناگون مورد استفاده قرار بگیرند. مثلاً یک اثر هنری دیجیتالی. یک GIF و یا یک سلاح خاص در دنیای گیمینگ. NFT ها بر خلاف دارایی های دیگر، کاملاً دارای هویت مشخص بوده و منحصر به فرد می باشند.

برای مثال، توکن های Cryptokitties، هر کدامشان الگوی منحصر به فرد خود را دارد و نمی توان با دیگری، تعویض کرد. بنابراین از آنها با نام غیر قابل تعویض یا تغییر (Non Fungible) یاد می شود.

جمع بندی

امکان ارائه هریک از توکن های تغییر پذیر، نیمه تغییر پذیر و تغییر ناپذیر در یک استاندارد توکن واحد، می تواند برای یک بلاک چین بسیار مناسب باشد که استاندارد ERC1155 این امکان را برای شبکه اتریوم به ارمغان آورده است. دیگر استاندارد های مهم شبکه اتریومیعنی ERC20 و ERC721 برای هریک از قرارداد های هوشمند، نیازمند صرف واحدهای گس یا کارمزد می باشند؛ اما در ERC1155 به دلیل وجود یک قرارداد هوشمند مرکزی، گس کمتری مصرف شده در کل از هرگونه دوباره کاری پیشگیری می شود که از هر نظر منطقی و مناسب به نظر می آید.