انواع ارز دیجیتال کدام است و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

کریپتوکارنسی ها یا ارزهای دیجیتال نوعی پول هستند که با رمزنگاری ایمن می شوند. بسیاری از انواع ارز دیجیتال، شبکه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاک چین هستند، نوعی دفتر کل توزیع‌شده که توسط شبکه‌ای متفاوت از کامپیوترها و گره ها اجرا می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مشخص ارزهای دیجیتال این است که معمولاً توسط هیچ مرجع مرکزی صادر نمی‌شوند و از نظر تئوری از دخالت یا دستکاری دولت ها و اشخاص مصون می‌مانند. از زمان ظهور این مقوله، دنیای اقتصاد تحول عظیمی را تجربه کرده و وارد مرحله جدیدی شده است.
صنعت کریپتوکارنسی مبادلات را در دنیای اقتصاد بسیار آسان و البته ایمن تر کرده و کاربران در هر کجای دنیا قادرند در کسری از ثانیه تراکنش های خود را انجام داده و مبادلات مالی خود را ثبت کنند. رشد و رونق این بخش بسیار چشمگیر است و توسعه دهندگان هر روز با ارائه نوآوری تازه ای با هم رقابت می کنند. در ادامه با انواع ارز دیجیتال در بخش کریپتوکارنسی آشنا می شویم. با ما همراه باشید.

اساس دسته بندی انواع ارز دیجیتال 

امروزه روند رشد و گسترش ارزهای دیجیتال بسیار سرعت گرفته و انواع جدیدی از آنها هر روز روانه بازار می شوند. کارشناسان، ارزهای دیجیتال را به صورت های مختلف دسته بندی می کنند. نوعی از این دسته بندی بر اساس نحوه تولید کوین هاست مثلا ارزهایی که با ماینینگ ایجاد می شوند، یا آنهایی که با استفاده از الگوریتم ها و با کمک سخت افزارهای قدرتمند ساخته می شوند و یا آنهایی که توسط سازمان های خاص تولید می شوند. 

نوعی دسته بندی نیز بر اساس نحوه مصرف و کاربرد کوین هاست. برخی مانند بیت کوین ارز دیجیتالی است که بیشترین پذیرش را در بین تجار و ارائه دهندگان خدمات دارد. برخی مانند لایت کوین و دش، در حال کار بر روی ارائه امکانات جدید خرج به دارندگان خود هستند و یا اتر که برای پرداخت هزینه خدمات پلتفرم اتریوم مبتنی بر بلاک چین، ایجاد و استفاده از برنامه‌های کاربردی روی آن استفاده می‌شود. مشخص است که استفاده روزانه مانند خرید قهوه، لباس و غیره هدف اولیه همه ارزهای دیجیتال نیست. 

تفاوت های مهم دیگری که در دسته بندی انواع ارز دیجیتال استفاده می شوند، حریم خصوصی و سرعت تراکنشی است که یک ارز دیجیتال ارائه می دهد، اینکه هر کدام چه درجه ای از امنیت و حریم شخصی برای کاربران ارائه می کنند و یا اینکه تراکنش ها را با چه سرعتی به انجام می رسانند. 

امروزه طبق وبسایت کوین مارکت کپ بالغ بر 18000 ارز دیجیتال وجود دارد، برخی بسیار رایج و پرکاربرد هستند و برخی به تدریج از بازار محو می شوند. 

انواع ارز دیجیتال کدامند؟

در ادامه مقاله نوعی از دسته بندی ارز دیجیتال را مرور می کنیم. لازم به ذکر است که دسته بندی ها قطعی نیستند و هر یک از انواع ارز دیجیتال ممکن است در بیشتر از یک دسته قرار گیرد.

ارزهای دیجیتال پرداخت (Payment Cryptocurrencies)

ارزهای رمزنگاری شده پرداخت را می توان به عنوان پول های دیجیتالی در نظر گرفت که توسط شبکه توزیع شده ای از رایانه ها که یک نرم افزار بلاک چین مشترک را اجرا می کنند، اداره می شوند. برخی از آنها تمرکزشان، تلاش برای رقابت با پول نقد است، در حالی که برخی دیگر بر پرداخت برای یک مورد استفاده خاص یا استفاده در صنعت تمرکز می کنند.

همانطور که از نام این گروه پیداست، این دارایی ها عمدتاً برای پرداخت استفاده می شوند و از این رو ارزهای پرداخت نامیده می شوند. به عنوان مثال، می‌توانید از ارزهای پرداختی برای پرداخت کالاها یا خدمات، پرداخت صورت‌حساب‌ها و غیره استفاده کنید.

برخی بیت کوین، ارز دیجیتال اصلی را به عنوان نمونه خوبی از ارز دیجیتال پرداختی در نظر می گیرند، زیرا به عنوان جایگزینی برای پول نقد سنتی طراحی شده است. اغلب ارزهای دیجیتال پرداختی دیگر به دنبال بهبود نواقص موجود در بیت کوین به روش های مختلف هستند، از مقیاس پذیری گرفته تا سرعت انجام تراکنش ها.

اصولا ارزهای رمزنگاری شده با پشتوانه دارایی را می توان به عنوان ارزهای دیجیتال پرداخت نیز طبقه بندی کرد. این دارایی‌های کریپتو به‌طور کلی به دارایی‌های سنتی‌تر متصلند و مزایای کارآمدی و شفافیت ارزهای دیجیتال را همراه با ارزش تثبیت شده قیمت های ارزهای فیات ارائه می‌کنند.

از این گروه می توان بیت کوین (BTC)، لایت کوین (LTC)، بیت کوین کش (BCH) را نام برد که از سایرین شناخته شده تر هستند.

ارزهای دیجیتال زیرساختی (Infrastructure Cryptocurrencies)

رمزارزهای زیرساختی معمولاً برای پرداخت به رایانه های مسئول اجرای برنامه ها در یک شبکه نرم افزاری بلاک چین مشترک استفاده می شوند. به عنوان مثال، ارز دیجیتالی که شبکه اتریوم را تامین می‌کند، اتر نامیده می‌شود و ممکن است یک ارز دیجیتال زیرساختی در نظر گرفته شود، زیرا کاربران باید آن را خریداری کنند تا قادر به ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) در شبکه و استفاده از آن باشند.

پلتفرم‌های بلاک چین زیادی وجود دارند که موارد استفاده متفاوتی را ارائه می‌کنند و هر کدام از آنها به  ارز دیجیتال زیرساخت خود نیاز دارند. توکن های متمرکز بر ارائه قابلیت همکاری را می توان به عنوان ارزهای دیجیتال زیرساختی نیز طبقه بندی کرد. هدف آنها ارائه راهی برای پیوند چند بلاک چین و اجازه دادن به کاربران برای تراکنش در این شبکه ها است.

رمز ارزهای مالی (Financial Cryptocurrencies)

ارزهای دیجیتال مالی به کاربران در مدیریت یا مبادله سایر دارایی های رمزنگاری شده کمک می کنند. به عنوان مثال، یک ارز دیجیتال مالی ممکن است به کاربران کمک کند تا در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) معامله کنند یا در مورد نحوه عملکرد آن تصمیم بگیرند، یا اینکه ممکن است برای سرمایه گذاری جمعی استفاده شود و پروژه های رمزنگاری که در مرحله اولیه هستند را به سرمایه گذاران متصل کند. رمزارزهای مالی پیچیده تر حتی ممکن است خدمات مالی خاصی مانند بازارسازی یا اعطای وام و استقراض را ارائه کنند. 

رمز ارزهای خدماتی (Service Cryptocurrencies)

رمزارزهای خدماتی ممکن است ابزارهایی برای مدیریت داده های شخصی یا سازمانی در بلاک چین ارائه دهند. آنها به محصولات مالی مبتنی بر بلاک چین برای دسترسی و بررسی منابع داده خارجی کمک می کنند. بسیاری از ارزهای دیجیتال خدماتی در ارائه هویت دیجیتال به کاربران و پیوند دادن سوابق افراد از دنیای واقعی به بلاک چین کار می کنند.

موارد استفاده زیادی برای ادغام فناوری بلاک چین با برنامه های کاربردی دنیای واقعی وجود دارد. این ارزها می توانند شامل طیفی از ارزهای رمزنگاری شده که خدمات مختلفی را برای صنعت مراقبت های بهداشتی ارائه می دهند (مانند Dentacoin) تا ارزهای دیجیتالی که خدمات ذخیره سازی فایل را ارائه می دهند (مانند Siacoin) باشند.

رمز ارزهای رسانه و سرگرمی (Media & Entertainment Cryptocurrencies)

ارزهای رمزنگاری شده رسانه‌ها و سرگرمی‌ها همانطور که از نامشان پیداست به دنبال ارائه پاداش به کاربران در ازای تولید محتوا، بازی و استیک کردن دارایی ها هستند. هدف ارز دیجیتال رسانه ای و سرگرمی مانند توکن های اصلی، توزیع بهتر ارزش به روشی عادلانه بین سازندگان و مصرف کنندگان است. در نهایت، این گروه ارزهای دیجیتال برای قدرت بخشیدن به دنیای دیجیتالی که از طریق فناوری های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده قابل دسترسی هستند، استفاده می شوند.

ارز های حریم خصوصی (Privacy Cryptocurrencies) 

برخی از دارایی های دیجیتال با تمرکز بر حریم خصوصی ایجاد می شوند. در معاملات کوین های خصوصی، فقط فرستنده و گیرنده تعداد کوین های معامله شده را می دانند. موجودی آدرس کیف پول توکن حریم خصوصی را فقط صاحب کیف می داند. این برخلاف بلاک چین‌هایی مانند بیت‌کوین است که مبالغ تراکنش را برای هر تراکنش و همچنین موجودی آدرس کیف پول را به همه نشان می‌دهد. ارزهای دیجیتالی مانند مونرو (XMR)، زی کش (ZEC) و پیواکس (PIVX) و… نمونه هایی از کوین های حریم خصوصی هستند.

 ارزهای کاربردی (utility Cryptocurrencies)

توکن های کاربردی، ارزهای دیجیتالی هستند که برای یک محصول یا خدمات مبتنی بر بلاک چین استفاده می شوند. آنها بر روی یک پلتفرم بلاک چین اجرا می شوند، یا به عبارت دیگر، بخشی از اقتصاد بلاک چین هستند. بیشتر توکن‌های کاربردی، توکن‌های ERC20 هستند که روی بلاک‌چین اتریوم اجرا می‌شوند. نمونه ای از توکن های کاربردی گولم (GNT) است. Golem پلتفرمی است که در آن کاربران می توانند GNT را برای اجاره قدرت محاسباتی در کارهایی که حافظه فشرده نیاز دارند، بپردازند. به غیر از GNT، نمونه‌های دیگری از توکن‌های کاربردی عبارتند از Basic Attention Token با نماد BAT، سیویک (CVC)، توکن OmiseGo با نماد OMG و زیروکس (ZRX). 

استیبل کوین ها (stablecoins)

این دارایی ها در میان معامله گران عادی بسیار محبوب هستند، زیرا این دسته همیشه قیمت یکسان و ثابتی دارند، عکس سایر دارایی های دیجیتال که از نظر ارزشی نوسانات زیادی دارند. به عنوان مثال، اگر یک معامله گر فکر کند که یک دارایی به زودی ارزش خود را از دست می دهد، می تواند دارایی خود را با یک استیبل کوین معاوضه کند تا از ضرر مالی جلوگیری کند. البته همانطور که در بالا ذکر شد این گروه می توانند جز ارزهای دیجیتال پرداختی نیز قرار بگیرند.

استیبل کوین های مختلف از روش های متفاوتی برای حفظ پایداری قیمت پیروی می کنند. نمونه هایی از استیبل کوین ها عبارتند از تتر (USDT)، یو اس دی کوین (USDC)، دای (DAI)، ترو یو اس دی (TUSD)، ترا یو اس دی (UST)، پاکسوس (PAX) و… . 

 جمع بندی

ظهور فناوری های بلاک چین باعث خلق عصر دارایی ها و ارزهای دیجیتال شده است. انواع ارزهای دیجیتال برای کاهش تشریفات و کارمزدهای مرتبط با ارزهای سنتی عمل می‌کنند و با رایج‌تر شدن این نوآوری‌های مالی، محبوبیت این ارزها همچنان در حال افزایش است. همانطور که این دارایی های دیجیتال به تکامل خود ادامه می دهند، به نظر می رسد پتانسیل این فناوری نامحدود است و  دارایی های رمزنگاری شده امروزه، در حال تبدیل شدن به تجهیزات جهانی هستند. در نتیجه، معلوم نیست که سیستم های پولی سنتی از خطر اختلال ایجاد شده توسط کریپتو جان سالم به در می برند یا نه. باید همچنان منتظر بود چرا که زمان روشن کننده تمام این موارد خواهد بود.

سؤالات متداول